Malaki ang ibinaba ng utang panlabas na binayaran ng Pilipinas sa buwan ng Enero, ayon sa pinakabagong datos mula sa Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP).
Batay sa paunang datos ng BSP, bumagsak ng 54.3% ang kabuuang debt service burden ng bansa sa $799 milyon nitong Enero mula sa $1.75 bilyon sa parehong buwan noong 2024.
Ang pagbaba ay pangunahing sanhi ng malaking pagliit sa amortization o principal payments, na bumaba ng 92.5% mula $1.06 bilyon noong nakaraang taon tungo sa $79 milyon ngayong taon.
Samantala, bahagyang tumaas ng 3.8% ang interest payments na umabot sa $719 milyon mula sa $693 milyon noong Enero 2024.
Ayon kay Michael Ricafort, Chief Economist ng Rizal Commercial Banking Corp., ang pagbaba sa debt servicing ay dahil sa mas mababang foreign debt maturities o mga utang panlabas na kailangang bayaran sa simula ng taon, kumpara noong isang taon.
Aniya, bahagi ito ng patuloy na hakbang ng pamahalaan na bawasan ang pagkakautang sa panlabas na sektor upang limitahan ang panganib ng foreign exchange.
Mula 2025 hanggang 2027, target ng National Government (NG) na kunin ang 80% ng pondo para sa pangungutang mula sa lokal na merkado at 20% lamang mula sa mga dayuhang nagpapautang—mas konserbatibong mix kumpara sa dating 75:25 na ratio.
Dagdag pa ni Ricafort, ang pagbawas sa utang ay tugma rin sa pagkakaroon ng budget surplus sa simula ng taon. Ayon sa Department of Finance, nagkaroon ang pamahalaan ng P68.4-bilyong budget surplus nitong Enero, mas mababa ng 22.27% kumpara sa P88 bilyon noong Enero 2024.
Samantala, iniulat din ng BSP na umakyat ng 9.8% ang kabuuang external debt ng Pilipinas sa $137.63 bilyon sa pagtatapos ng 2024 mula sa $125.39 bilyon noong 2023.
Dahil dito, ang external debt-to-GDP ratio ng bansa ay tumaas sa 29.8% mula 28.7% noong nakaraang taon, habang ang external debt service burden bilang bahagi ng GDP ay umakyat sa 3.7% mula 3.4%.
Ang external debt service burden ay tumutukoy sa aktwal na kabayaran ng bansa sa utang panlabas, kabilang ang principal at interest payments sa mga medium at long-term loans, pati na rin ang mga pautang mula sa IMF, Paris Club, at commercial banks. Hindi nito kasama ang prepayments sa mga utang na nakatakdang bayaran pa sa mga susunod na taon.
Sa kabila ng pagtaas sa kabuuang utang panlabas, nananatiling maingat ang pamahalaan sa pamamahala ng mga bayarin, na sinusubukang panatilihin ang kalusugan ng pananalapi ng bansa sa gitna ng pandaigdigang pagbabago sa ekonomiya.